Viêm phù nề sụn nắp thanh thiệt cấp tính là tình trạng viêm và phù nề của sụn nắp thanh thiệt. Bệnh lý này có thể dẫn đến tình trạng nguy hiểm đến tính mạng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tổng quan về viêm phù nề sụn nắp thanh thiệt
Sụn nắp thanh thiệt được cấu tạo chủ yếu từ cấu trúc mô sụn, được bao phủ bởi niêm mạc. Nó có vai trò như một van, ngăn thức ăn và chất lỏng có thể rơi vào đường thở. Tổ chức của sụn nắp có thể bị phù nề khi bị tổn thương. Nếu tình trạng này trở nên nghiêm trọng, sụn nắp phù nề có thể gây tắc nghẽn đường thở. Bệnh nhân cần đến cơ sở y tế ngay để tránh nguy cơ tắc nghẽn đường thở xuất hiện.
Viêm phù nề sụn nắp cấp thường gặp ở trẻ em, nhưng bệnh lý này ngày nay cũng có thể gặp ở người lớn.
Nguyên nhân bao gồm nhiễm trùng, chấn thương, dị ứng hoặc tổn thương do bỏng.
Khi nào bạn cần khám cấp cứu?
Bạn cần đến cơ sở y tế có cấp cứu của chuyên khoa Tai Mũi Họng hoặc liên hệ xe cứu thương nếu bệnh nhân là người lớn hoặc trẻ nhỏ xuất hiện tình trạng tình trạng khó thở.
Khó thở là dấu hiệu muộn của viêm phù nề sụn nắp. Sụn nắp sưng nề có thể che kín tiền đình thanh quản, gây cản trở hoặc tắc nghẽn hoàn toàn đường thở, dẫn đến tử vong.
Nguyên nhân gây viêm phù nề sụn nắp cấp thường gặp
Nhiễm khuẩn, nhiễm nấm và virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm phù nề sụn nắp. Vi khuẩn thường gặp nhất là Haemophilus Influenzae, Streptococcus pneumoniae và các liên cầu khác cũng như virus đường hô hấp. Cũng có trường hợp liên quan đến COVID-19.
Một số bệnh nhân viêm phù nề sụn nắp sau tổn thương do nhiệt, do uống nước nóng hoặc ăn thức ăn quá nóng.
Một số hoá chất có thể dẫn đến tình trạng này như khói thuốc lá (cả hút thuốc lá chủ động hay bị động), hoá chất…. Thuốc lá điện tử cũng có thể gây viêm phù nề sụn nắp, đặc biệt là ở thanh thiếu niên.
Chấn thương thanh quản, các phản ứng dị ứng của vùng họng-thanh quản với tác nhân gây dị ứng cũng là những nguyên nhân có thể gặp. Điều này cần đặc biệt lưu ý ở những bệnh nhân có tiền sử dị ứng.
COVID-19 và bệnh lý viêm phù nề sụn nắp
COVID-19 là một bệnh do virus gây ra nhiều biến chứng trong và ngoài đường hô hấp. Theo một báo cáo năm 2021, người ta đã phát hiện thấy COVID-19 có ảnh hưởng đến thanh quản, bao gồm cả sụn nắp thanh thiệt. Viêm phù nề sụn nắp cấp ở những bệnh nhân mắc COVID-19 nặng gây khó đặt nội khí quản, cần phải mở khí quản cấp cứu.
Những yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh lý viêm phù nề sụn nắp cấp bao gồm:
- Tuổi: Bệnh thường xảy ra ở trẻ em từ 2 đến 6 tuổi. Nguy cơ cũng cao hơn ở người trên 85 tuổi. Trẻ dưới 12 tháng tuổi chưa tiêm đủ vắc xin Hib hoặc không được tiêm vắc xin phòng HiB.
- Giới: Nam thường mắc nhiều hơn nữ giới.
- Tình trạng suy giảm miễn dịch, bệnh lý nền như đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
- Tiếp xúc đông người: Thường xuyên tiếp xúc môi trường có nhiều người khiến bạn dễ bị nhiễm trùng hơn. Điều này thường thấy ở trẻ em ở tuổi đi học.
Nhận biết các triệu chứng sớm của viêm phù nề sụn nắp thanh thiệt cấp
Viêm phù nề sụn nắp có thể xuất hiện đột ngột sau một thời gian ngắn biểu hiện viêm đường hô hấp trên và sau đó tình trạng lâm sàng xấu đi nhanh chóng. Các triệu chứng phổ biến nhất để nhận biết sớm bệnh lý này bao gồm:
- Nuốt khó
- Khàn tiếng, khó phát âm
- Chảy nước bọt
- Khó thở
Các triệu chứng khác bao gồm:
- Đau họng
- Nuốt đau
- Thở rít
- Sốt
- Khó chịu, bồn chồn
Điều trị
Viêm phù nề sụn nắp được coi là một cấp cứu vì nguy cơ dẫn đến khó thở, việc đảm bảo đường thở an toàn là điều quan trọng nhất. Đảm bảo đường thở có thể bắt đầu bằng thở mask oxy. Nếu bệnh nhân khó thở biểu hiện đường thở bị tắc nghẽn do sụn nắp phù nề, bác sĩ có thể đặt ống nội khí quản hoặc mở khí quản để đảm bảo đường thở cho bệnh nhân.
Điều trị khác cần thiết bao gồm:
- Truyền dịch tĩnh mạch
- Kháng sinh điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn
- Corticosteroid để giảm tình trạng viêm và phù nề
Lui bệnh
Viêm phù nề sụn nắp là một tình trạng cần xử trí cấp cứu và chăm sóc y tế ngay. Nếu không điều trị, bệnh có thể tiến triển gây tắc nghẽn đường thở đe dọa tính mạng.
Sau khi bắt đầu điều trị và đường thở được đảm bảo, bệnh thường bắt đầu diễn biến giảm dần trong vòng 24 giờ. Quá trình hồi phục hoàn toàn có thể mất nhiều thời gian hơn và tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cũng như nguyên nhân, nhưng hầu hết bệnh nhân đều có thể khỏi bệnh và hồi phục hoàn toàn.
Tóm tắt
Viêm phù nề sụn nắp là tình trạng viêm sụn nắp thanh thiệt. Tình trạng này có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị. Nguyên nhân bao gồm nhiễm trùng, dị ứng, bỏng hóa chất hoặc chấn thương vùng cổ.
Triệu chứng thường gặp nhất là khó nuốt, khó nói, chảy nước dãi và khó thở. Các triệu chứng khác có thể bao gồm sốt và đau họng.
Viêm phù nề sụn nắp là một bệnh lý cần được điều trị ngay lập tức để tránh tắc nghẽn đường thở đe dọa tính mạng. Hầu hết bệnh nhân đều khỏi bệnh, nhưng tình trạng này có thể gây tử vong nếu không điều trị. Điều trị nhằm mục đích duy trì đường thở ổn định, truyền tĩnh mạch, điều trị nhiễm trùng và giảm phù nề.
>>>>> Tìm hiểu thêm thông tin về các bệnh lý Tai Mũi Họng tại đây!
