U thần kinh thính giác là u lành tính của dây thần kinh số VIII. Do đa số khối u xuất phát từ dây thần kinh tiền đình, chỉ có một tỷ lệ nhỏ (< 5%) từ dây thần kinh ốc tai nên bệnh còn được gọi là u tế bào schwann dây thần kinh tiền đình. Đây là loại u thường gặp nhất (> 80%) của vùng góc cầu tiểu não và chiếm khoảng 6-8% các khối u nội sọ. Khối u có thể ở một bên hoặc cả hai bên trong hội chứng u xơ thần kinh loại 2. Khi khối u to lên sẽ chèn ép các dây thần kinh sọ ở ống tai trong và góc cầu tiểu não, thân não, tiểu não, cuối cùng dẫn đến tăng áp lực nội sọ.
Triệu chứng của u dây thần kinh số VIII
Người bệnh khi bị u dây thần kinh số 8 sẽ có các triệu chứng như:
- Ù tai: Là triệu chứng khởi phát thường hay gặp nhất. Bệnh nhân có cảm giác ù tai hoặc nghe như có tiếng ve ở trong đầu.
- Khả năng thính lực bị suy giảm, nếu phát hiện muộn sẽ có thể khiến cho thính lực bị mất hoàn toàn và gây điếc một bên tai.
- Hội chứng tiểu não – tiền đình: Được thể hiện bằng những triệu chứng như mất thăng bằng, chóng mặt, bước đi lảo đảo, không vững…
- Hội chứng tăng áp lực nội sọ: Tình trạng này thường xuất hiện khi các khối u gây chèn ép não thất IV và gây ra triệu chứng buồn nôn, đau đầu…
- Triệu chứng chèn ép dây thần kinh sọ lân cận như liệt nửa mặt ngoại vi, nói khó…
- Những trường hợp bệnh nhân nặng do khối u lan rộng gây chèn ép sẽ có thể bị hôn mê, nằm liệt giường, thậm chí có thể bị tử vong.
Chẩn đoán u dây thần kinh số VIII
Việc chẩn đoán u dây thần kinh số 8 thường dựa vào phương pháp chụp cộng hưởng từ hoặc chụp cắt lớp vi tính. Những phim cộng hưởng từ có tiêm thuốc đối với đối quang từ được xem là phương tiện chẩn đoán có tính chính xác cao nhất đối với u dây thần kinh số 8.
Khối u thường có hình tròn bầu, hình bầu dục và nằm ở ống tai trong lan vào đến vùng góc cầu tiểu não. Khối u thường gây ra sự chèn ép đối với tiểu não và cầu não. Mật độ u có thể ở dạng đặc xen kẽ, dạng nang hoặc thuần nhất. Thông qua phim chụp cắt lớp vi tính sẽ giúp khảo sát được sự thay đổi xảy ra tại vùng ống tai bên trong có liên quan tới tế bào xương chũm.
Bên cạnh đó, người bệnh còn được thực hiện phương pháp đo thính lực đồ. Mục đích của phương pháp này đó là đánh giá được chức năng nghe của người bệnh với các tần số khác nhau. Đồng thời, đo thính lực đồ còn đánh giá được khả năng phân biệt âm thanh, khả năng hồi thính, khả năng tiếp nhận âm thanh. Từ đó sẽ gợi ý ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy giảm thính lực.
Điều trị u dây thần kinh số VIII
Hiện nay, với tiến bộ trong lĩnh vực thăm dò chức năng (thính học, tiền đình) và chẩn đoán hình ảnh, đặc biệt là chụp cộng hưởng từ mà ngày càng nhiều bệnh nhân được phát hiện có khối u thần kinh thính giác. Do biểu hiện lâm sàng đa dạng và không đặc hiệu nên vấn đề chẩn đoán sớm u thần kinh thính giác còn gặp nhiều khó khăn và thách thức. Điều trị u thần kinh thính giác bao gồm: phẫu thuật, tia xạ và theo dõi định kỳ; trong đó phẫu thuật là phương pháp quan trọng và hiệu quả. Phẫu thuật theo đường mổ dưới chẩm do các nhà Phẫu thuật thần kinh thực hiện từ hơn một thế kỉ nay đã giải quyết khối u và cứu sống nhiều bệnh nhân, tuy nhiên vẫn tồn tại một số nhược điểm lớn như dập não, khó lấy phần u ở ống tai trong, dễ xảy ra biến chứng liệt mặt ngoại biên, rò dịch não tuỷ.
Đầu thập niên 60 của thế kỉ XX, House – một nhà Tai Mũi Họng – đã khởi xướng đường mổ xuyên mê nhĩ để lấy u. Kết quả cho thấy đường mổ này đã làm tăng khả năng lấy u và giảm các biến chứng. Cùng với đó, việc sử dụng kính hiển vi, máy theo dõi và dò dây VII, hút siêu âm giúp phẫu thuật hiệu quả và an toàn hơn.
Đây là phương pháp phổ biến và kinh điển để điều trị u dây thần kinh này. Việc thực hiện phẫu thuật thường thông qua đường dưới của chẩm sau xoang Sigmoid, đường xuyên mê nhĩ và đường xuyên thái dương ngoài màng cứng. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp để điều trị u dây thần kinh số 8 còn cần phải phụ thuộc vào các yếu tố như tình trạng bệnh nhân, tuổi tác, kích thước của khối u.
Chính vì vậy, ngày nay phẫu thuật lấy u thần kinh thính giác theo đường mổ xuyên mê nhĩ đã trở nên phổ biển trên thế giới. Sự kết hợp chặt chẽ giữa chuyên khoa Tai Mũi Họng và Phẫu thuật thần kinh đã làm cho việc chẩn đoán và điều trị u thần kinh thính giác hiệu quả hơn.
U dây thần kinh số 8 nên được loại bỏ càng sớm càng tốt để hạn chế những hệ lụy nguy hiểm về sau. Do đó, ngay khi phát hiện ra các triệu chứng bệnh lý về tai mà trước đây bạn chưa từng gặp, hãy đến ngay các cơ sở y tế để thực hiện việc thăm khám và điều trị kịp thời nhé.
