Cholesteatoma – Chất gây ăn mòn xương ở tai

Cholesteatoma là gì?

Cholesteatoma là tổ chức có nguồn gốc biểu bì, phát triển phía sau màng nhĩ, ở tai giữa (chứa các xương con giúp truyền âm thanh từ màng nhĩ đến tai trong).

Khi cholesteatoma phát triển, nó có thể ăn mòn chuỗi xương con của tai giữa, gây nghe kém nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Biểu hiện ở trẻ em là gì?

Trẻ bị cholesteatoma thường có biểu hiện chảy mủ tai. Các dấu hiệu khác bao gồm:

• Cảm giác ù tai hoặc đau ở trong tai hoặc sâu trong tai

Khi cholesteatoma tiến triển, trẻ cũng có thể biểu hiện:

• Chóng mặt
• Liệt mặt

Nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể tiếp tục lan rộng và làm tổn thương các xương xung quanh, gây biến chứng nhiễm trùng nội sọ, đe dọa đến tính mạng người bệnh

Nguyên nhân của triệu chứng này là gì?

Hầu hết cholesteatoma xảy ở trẻ có tiền sử viêm tai giữa. Tình trạng viêm tai giữa tái diễn nhiều lần có thể khiến màng nhĩ bị kéo ngược vào khoang tai giữa và tạo thành túi co kéo màng nhĩ. Các tế bào biểu bì da có thể bị mắc kẹt trong túi, hình thành nên cholesteatoma. Cholesteatoma dần dần phát triển lớn, chèn ép cấu trúc xung quanh và có thể bị nhiễm trùng.

Đôi khi, cholesteatoma có thể xuất hiện ở tai giữa của trẻ ngay từ khi sinh ra (còn được gọi là cholesteatoma bẩm sinh). Cholesteatoma bẩm sinh có thể phát triển trong nhiều năm mà không gây ra triệu chứng và thường được phát hiện tình cờ khi khám tai mũi họng.

Những trẻ bị dị tật bẩm sinh như hở hàm ếch, dị tật sọ mặt và các vấn đề về di truyền (như hội chứng Down) có nhiều khả năng bị cholesteatoma hơn.

Chẩn đoán cholesteatoma như thế nào?

Chẩn đoán sớm cholesteatoma giúp phòng tránh biến chứng mà cholesteatoma tiến triển nặng có thể gây ra.

Các bác sĩ nghi ngờ cholesteatoma khi nội soi tai thấy hình ảnh:

• Một khối màu trắng phía sau màng nhĩ
• Thủng màng nhĩ góc sau trên hoặc thượng nhĩ, ăn mòn xương, có polyp, đáy hòm nhĩ bẩn, có tổ chức biểu bì
• Chảy dịch tai dai dẳng, có mùi hôi đặc trưng kéo dài hơn 2 tuần ngay cả khi đã điều trị

Bác sĩ Tai Mũi Họng là chuyên gia có thể chẩn đoán chính xác bệnh cholesteatoma cho trẻ. Các bước chẩn đoán bao gồm đánh giá toàn diện về sức nghe (đo thính lực), chụp phim cắt lớp vi tính đa dãy (giúp đánh giá tốt các cấu trúc nhỏ của tai). Từ đó giúp bác sĩ có thể: xác định chẩn đoán và lên kế hoạch điều trị.

Cholesteatoma được điều trị như thế nào?

Phẫu thuật là phương pháp điều trị triệt để cho bệnh lý cholesteatoma. Ở trẻ em, phẫu thuật được tiến hành dưới gây mê toàn thân. Mục tiêu hàng đầu là lấy bỏ hoàn toàn bệnh tích cholesteatoma ở tai giữa, và sau đó là đảm bảo hoặc tái tạo lại sức nghe cho trẻ. Tuy nhiên, phẫu thuật đối với cholesteatoma là khó khăn. Đôi khi, cần có một cuộc phẫu thuật nữa tiến hành sau phẫu thuật đầu tiên (phẫu thuật thì hai) để đảm bảo đã lấy sạch bệnh tích và tái tạo lại sức nghe nếu cần thiết. Trong trường hợp xương con của tai giữa bị ăn mòn bởi tổ chức cholesteatoma, hoặc bác sĩ cần lấy đi một phần xương con để kiểm soát hết bệnh tích, bác sĩ có thể thay thế các xương con bị thiếu hoặc bị ăn mòn bằng sụn hoặc xương con nhân tạo.

Cholesteatoma có thể ăn mòn xương của ống dây thần kinh mặt khi thần kinh này đi qua tai giữa. Vì vậy, thiết bị theo dõi thần kinh đặc biệt được sử dụng trong quá trình phẫu thuật để đảm bảo an toàn. Tổn thương vĩnh viễn thần kinh mặt do phẫu thuật này khá hiếm gặp.

Cholesteatoma bẩm sinh kích thước nhỏ có thể được loại bỏ hoàn toàn và thường không phát triển trở lại. Những khối cholesteatoma bẩm sinh lớn hơn hoặc đã bị nhiễm trùng có khả năng tái phát sau nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm.

Trẻ cần được khám tai và đánh giá thính lực thường xuyên trong nhiều năm sau phẫu thuật để theo dõi và phát hiện sớm nếu có tái phát.

>>>>> Tìm hiểu thêm thông tin về các bệnh lý Tai Mũi Họng tại đây!